ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΖΩΗ

Για τη συμμετοχή και τη συμβολή των Σπαταναίων και εν γένει των Μεσογειτών στους αγώνες για την απελευθέρωση της πατρίδας μας, (από το 1821 – 1940), έχουν γραφεί πολλά και έχουν αμφισβητηθεί άλλα τόσα.
Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα να κακοποιείται η ιστορία, να βγαίνουν αυθαίρετα συμπεράσματα, να δημιουργείται σύγχυση και να γράφονται ανακρίβειες για την συνεισφορά των Μεσογειτών στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες.
Τα μέλη του συλλόγου μας δηλώνουν ότι ούτε λαογράφοι είναι, ούτε πολύ περισσότερο ιστορικοί για να μπορέσουν να διεκπεραιώσουν μια τέτοια μεγάλη και υπεύθυνη έρευνα.
Δίνουμε όμως βήμα σε όσους θέλουν και μπορούν να μας βοηθήσουν να καταγράψουμε την πολεμική – στρατιωτική ιστορία του τόπου μας.
Για μας το Ηρώον στην πλατεία του χωριού μας και τα φωτογραφικά ντοκουμέντα που παραθέτουμε πιο κάτω, είναι αδιάψευστες μαρτυρίες της θυσιαστικής αγάπης των κατοίκων των Σπάτων προς την πατρίδα.

Μεσογείτες αγωνιστές του 1821

Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και ειδικότερα στην Επανάσταση του 1821, Μεσογείτες αγωνιστές πολέμησαν γενναία και θυσίασαν τη ζωή τους για την απελευθέρωση της πατρίδας.
Σχετικά με το θέμα αυτό κατέθεσαν σπουδαίο αρχειακό υλικό ο ιατρός-ιστοριοδίφης Κώστας Πρίφτης και ο φιλόλογος Λευτέρης Βεκρής, σε εμπεριστατωμένη ανακοίνωσή τους, που παρουσιάστηκε στην Δ΄Επιστημονική Συνάντηση ΝΑ Αττικής, το 1989, στα Καλύβια της Αττικής. Απ’ αυτή την αρχειακή έρευνα, παραθέτουμε αποσπάσματα που αφορούν κυρίως στους Σπαταναίους αγωνιστές του ’21.
«Βρέθηκαν 229, συνολικά, ονόματα αγωνιστών, κατοίκων της περιοχής των Μεσογείων την εποχή εκείνη. Απ’ αυτούς οι 52 προέρχονται από το Λιόπεσι, οι 49 από το Κορωπί, οι 41 απ’ την Κερατιά, οι 29 από τα Σπάτα, οι 28 απ’ το Μαρκόπουλο, οι 13 απ’ τα Καλύβια, οι 12 απ’ τον Κουβαρά, οι 4 απ’ το Χαρβάτι κι ένας απ’ την Ανάβυσσο…
Στα Σπάτα με 28 οικογένειες και 165 κατοίκους, βρέθηκαν 29 αγωνιστές. Πολύ μεγάλη συμμετοχή και ίσως πρέπει να σχετισθεί με τις προσωπικότητες του ιερομόναχου Διονυσίου Χουντουμάδη και του παπα Λευτέρη Βουδουνιώτη, αλλά και των αδελφών Ιωάννη και Σωτηρίου Δημητρίου.
Ο κατάλογος των Σπαταναίων αγωνιστών συνεχίζεται με τους:

Σπύρος Αγγέλου
Ιωάννης Βλάχος
Αναγν. Κανάκης
Παναγ. Κατζήκας
Γιάννης Κόλλιας
Αναστάσιος Κόλλιας
Σταύρος Κώστα
Θανάσης Σταμάτη Μαργέτη
Μήτρος Πέτρου Μαργέτης
Κώστας Πέτρου Μαργέτης
Στάμος Γεωργάκη Μαργέτης
Χρήστος Σταμάτη Μαργέτης
Γεώργιος Μάρκου
Δημητράκης Μάρκος
Κωνσταντίνος Μάρκος
Νικόλαος Μάρκος
Γεώργιος Μπέκας
Κόλλιας Πανούτζος
Χρίστος Παπαγιάννης
Αθανάσιος Παππάς
Χρίστος Παππάς
Μήτρος Σιδέρης
Σταύρος Σιδέρης
Ιωάννης Πανουσίου Φράγγος
Χρήστος Πανουσίου Φράγγος

Το υλικό συγκέντρωσαν οι ερευνητές από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, το αρχείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας και από το αρχαιοφυλακείο Συμβολαιογράφων των Αθηνών.

Ο Γεώργιος Γιαννάκου Μπέκας και ο Σπύρος Μπέκας

Σε ιδιόχειρο σημείωμα που άφησε ο αείμνηστος συμπατριώτης μας Σταύρος Μπέκας (και ευγενικά μας το παραχώρησε ο κ. Σπύρος Δημ. Μπέκας), αναφέρει:
«Κατά την Επανάστασιν της Ελλάδος το 1821 δια την απελευθέρωσίν της από τον Τουρκικόν ζυγόν, έλαβε μέρος εις τον αγώνα και ο προπάππος μας Γεώργιος Γιαννάκου Μπέκας, ο οποίος υπηρέτησε εις το στρατόπεδον του Γεωργίου Καραϊσκάκη, ο οποίος ηλευθέρωσε τας Αθήνας και την Αττικήν κατά την Μάχην του Φαλήρου….ο Βασιλεύς Όθων, ενεχείρησε εις τους Αγωνιστάς του απελευθερωτικού Αγώνος δια του Υπουργού των Στρατιωτικών, Αριστεία Ανδρείας, καθώς και εις τον προπάππον μας Γεώργιον Γιανν. Μπέκαν, του οποίου το δίπλωμα έχω εις χείρας μου (βλέπε εις το Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν του Ηλίου, Τόμος ΙΓ΄σελίς 924)».

Η εκπαιδευτικός κ. Ιωάννα Λιάκου στην ανακοίνωσή της, (ΙΑ΄Επιστημονική Συνάντηση ΝΑ Αττικής), με θέμα: ‘‘Η συμβολή της οικογένειας Μπέκα στην κοινωνική και πολιτιστική πορεία της πόλης των Σπάτων(19ος-20ος αι.)’’, πιστοποιεί τα παραπάνω και συμπληρώνει: «…του εδόθη από την Ελληνική Κυβέρνηση, εκτός του μεταλλίου ανδρείας και Σπάθα, που την αφιέρωσε στο μουσείο Ιωαννίνων».

Το όνομα του Γεωργίου Μπέκα δόθηκε σε δρόμο, που βρίσκεται μεταξύ των οδών Ντελακρουά και Σαρκουδίνου στη συνοικία Νέος Κόσμος των Αθηνών.
Η κ. Λιάκου επίσης αναφέρεται στον Αγωνιστή του 1821, Σπύρο Μπέκα, ο οποίος σκοτώθηκε κατά την πολιορκία της Ακροπόλεως από τον Κιουταχή το 1827. Το όνομά του έχει επίσης δοθεί σε δρόμο, που βρίσκεται μεταξύ των οδών Μπαρμπάνου και Αγίου Ιωάννη Κυνηγού στην ίδια συνοικία.

Η απονομή αριστείου ανδρείας αποτελεί απόδειξη συμμετοχής στον Ιερό Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα κατά των Τούρκων και αποτυπώνει το κλίμα της εποχής κατά την οποία οι αγωνιστές της Επανάστασης θεωρούν ότι δικαιούνται πλέον να διεκδικήσουν μερίδιο αναγνώρισης των όσων προσέφεραν στην πατρίδα.