Νεότερη Ιστορία των Σπάτων

Μετά την απελευθέρωση από την οθωμανική κατοχή, ο Καποδίστριας διαιρεί την ελληνική επικράτεια σε τμήματα. Κάθε τμήμα διαιρείται σε επαρχίες και κάθε επαρχία αποτελείται από κοινότητες.
Επί αντιβασιλείας του Όθωνα το 1833 με Β.Δ. γίνεται η πρώτη πραγματική προσπάθεια καθιέρωσης συστήματος τοπικής αυτοδιοίκησης. Η επικράτεια διαιρέθηκε σε δήμους, που αποτελούνταν κατά περίπτωση από αρκετά χωριά ή και οικισμούς και διακρίνονταν ανάλογα με τον πληθυσμό τους σε τρεις τάξεις:
Α΄ τάξη με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων.
Β΄ τάξη με πληθυσμό από 2.000 έως 10.000 κατοίκους.
Γ΄ τάξη με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων.
Επικεφαλής κάθε δήμου ήταν ο Δήμαρχος, ο ή οι πάρεδροι και το δημοτικό συμβούλιο.
Αυτός ήταν και ο πρώτος νόμος στην Ελλάδα για την τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού γνωστός ως: «Περί συστάσεως των δήμων».
Έτσι λοιπόν,

•    3η (15η) Απριλίου 1833 ιδρύθηκε ο νομός Αττικής και Βοιωτίας με πέντε επαρχίες: Αιγίνης, Μεγαρίδας, Αττικής, Θηβών και Λειβαδιάς.

•    Στην επαρχία Αττικής σχηματίστηκαν αρχικά οκτώ και λίγο αργότερα δέκα δήμοι: Αθηνών, Πειραιώς, Αχαρνών, Αμαρουσίου, Μαραθώνος, Περαίας, Μυρινούντος, Αραφήνος, Λαυρίου και Χασιάς.

•    1η (13η)Οκτωβρίου 1835:στο (ΦΕΚ 17) «Περί του σχηματισμού των δήμων της επαρχίας Αττικής», ιδρύθηκαν στην ΝΑ Αττική – Μεσόγεια και Λαυρεωτική – τρεις δήμοι: Μυρινούντος, Αραφήνος και Λαυρίου.

•    Ο Δήμος Αραφήνος, ήταν δήμος Γ΄ τάξης, με πληθυσμό 1.341 κατοίκους και ο δημότης ονομαζόταν Αραφήνιος. Έδρα του δήμου ήταν η Αραφήνα (Μαρκόπουλο) και κοινότητές του ή οικισμοί του τα Σπάτα με 165 κατοίκους, ο Κουρσαλάς (Κορωπί) με 617 κατοίκους, η Βάρη με 15 κατοίκους, οι Νέαι Βραούνες με 10 κατοίκους, η Μπάλα με 4 κατοίκους, οι Παλαιαί Βραούνες με 13 κατοίκους, το Βαθύ Πηγάδι με 12 κατοίκους, η Νταού, η Ραφίνα, η Πετρίτσα, η Βελανιδίτσα, ο Βουρβάς.

•    30η Αυγούστου (15η  Σεπτεμβρίου) 1840: με ΒΔ «περί συγχωνεύσεως των δήμων της επαρχίας Αττικής» οι οκτώ μέχρι τότε δήμοι της Αττικής, μετασχηματίζονται σε πέντε: Αθηνών, Φυλής, Κεκρωπίας, Λαυρίου και Πειραιώς.

•    Δήμος Κεκρωπίας
Προήλθε από τη συνένωση των δήμων Μυρινούντος και Αραφήνος. Ήταν δήμος Γ΄ τάξης με πληθυσμό 1.994 κατοίκους. Έδρα του δήμου ήταν ο Κουρσαλάς (Κορωπί) ήδη από το 1836, και ο δημότης ονομαζόταν Κρωπίδης. Έβλημα δε του δήμου ήταν κλάδος μυρτιάς. Τα Σπάτα αποτέλεσαν συνοικισμό του δήμου Κεκρωπίας.

•    1847: με ΒΔ η πρωτεύουσα του δήμου μεταφέρεται στο Μαρκόπουλο, επειδή κρίθηκε ότι παρείχε περισσότερες ευκολίες στους δημότες λόγω θέσης.

•     31 Αυγούστου 1912 με το ΒΔ στο ΦΕΚ Α262, τα Σπάτα, ως συνοικισμός άνω των 300 κατοίκων και με σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης αναγνωρίζονται ως κοινότητα, προερχόμενη από τον τ.Δήμο Κεκρωπίας, με έδρα τα Σπάτα και συνοικισμούς: Σπάτα, Αραφήνα, Βουρβά, Δράφι, Παπαγγελάκι, Πικέρμι.

•    10η Μαρτίου 1952: με το ΒΔ ΦΕΚ Α 60/1952, το Πικέρμι αναγνωρίστηκε σε Κοινότητα και αποσπάστηκε από την κοινότητα Σπάτων του τ. Δήμου Κρωπίας.

•    10η Μαρτίου 1952: με το ΒΔ ΦΕΚ Α 65/1952 τα Σπάτα από κοινότητα αναγνωρίστηκαν σε Δήμο.

•    1962: συνοικισμοί του Δήμου Σπάτων ήταν: Σπάτα, Άγιος Ιωάννης, Λούτσα.

•    1974: ο συνοικισμός Λούτσα αναγνωρίστηκε σε κοινότητα,με την ονομασία  Άρτεμις.

Έκτοτε δεν μεσολάβησαν διοικητικές μεταβολές μέχρι την,

•    1η Ιανουαρίου 2011 και την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης», με το οποίο μεταρρυθμίστηκε η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας και επανακαθορίστηκαν τα όρια των αυτοδιοικητικών μονάδων.
Έτσι επήλθε συνένωση του Δήμου Σπάτων με αυτόν της Αρτέμιδος με την ονομασία Δήμος Σπάτων – Αρτέμιδος.
Είναι δήμος της περιφέρειεας Αττικής, περιφερειακό διαμέρισμα Ανατολικής Αττικής με έδρα τα Σπάτα.