Αν είχαμε μια χρονομηχανή, θα ταξιδεύαμε πίσω στα Σπάτα των αρχών του 19ου αιώνα.
Ένα μικρό χωριουδάκι με λίγους αγρότες κατοίκους, με χαμηλά πέτρινα σπιτάκια, με λουλουδιασμένες αυλές και χωμάτινους δρόμους….
Σ’ αυτήν την ενότητα καταγράφουμε την πρόοδο του χωριού μας μέσα στο χρόνο με ημερομηνίες – σταθμούς που σηματοδότησαν την εξέλιξή του.
Εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων στο χωριό με πρώτα σόγια των Μπέκα, Παπαχρήστου, Κατσίκη, κ ά.
Αναφορές για τον, πρώτο στο χωριό, κοιμητηριακό ναό του Αγίου Γεωργίου.
Ιδρύεται ο Δήμος Κεκρωπίας και τα Σπάτα αποτελούν συνοικισμό του.
Πρώτη ενορία του χωριού ο κοιμητηριακός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στη θέση του παλαιού ναού του Αγίου Γεωργίου.
Ξεκίνησε η οικοδόμηση του Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Εγκαινιάζεται ο Ναός.
Εκλέγεται Δήμαρχος Κρωπίας ο Σπαταναίος Μιχαήλ Παπαχρήστου.
Μεταφορά του κοιμητηρίου στη σημερινή του θέση.
Ιδρύεται το Ειρηνοδικείο Κρωπίας (ΒΔ 6-8-Μάρτιος 1903) στο οποίο ανήκουν τα Σπάτα.
Λειτουργεί σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Συνδέεται το πρώτο και μοναδικό τηλέφωνο του χωριού στο σχολείο (στη θέση του σημερινού Δημαρχείου).
Λειτουργεί σταθμός Χωροφυλακής.
Αναγνωρίζονται τα Σπάτα ως κοινότητα με πρώτο κοινοτάρχη το Γεώργιο Γεώργα.
Το χωριό υδροδοτείται από την πηγή του λόφου Μπούρα και το πηγάδι του Πούσι Γκέρε.
Ιδρύεται ο Γεωργικός Συνεταιρισμός του «Αγρίου».
Ψηφίζεται ο νόμος των εμφυτευτικών δικαιωμάτων και οι ακτήμονες καλλιεργητές των Σπάτων συγκροτούν το Σ.Α.Α.Κ. Βουρβά (Συνεταιρισμός Αποκατάστασης Ακτημόνων Καλλιεργητών) με σκοπό τη διανομή της μοναστηριακής γης.
Ιδρύονται ο «Ελαιουργικός Συνεταιρισμός» (με τη μεγάλη αλωνιστική μηχανή) και ο Συνεταιρισμός Κοινής Χρήσεως Μηχανών (με τη μικρή αλωνιστική μηχανή, γνωστή σαν «Γρι-γρι»).
Αρχίζει η χρήση σιδεράλετρου στο όργωμα των χωραφιών.
Οικοδομείται το Α΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων.
Ιδρύεται το «Μεταβατικό στα Σπάτα Πταισματοδικείο» (Π.Δ. 24-26/2/1927).
Ιδρύεται η ιδιωτική «Ομόρρυθμη Εταιρεία Ηλεκτροφωτισμού Σπάτων» ΟΕΗΣ των Καλλιμάνη – Σουβαλιώτη.
Λειτουργεί ημιγυμνάσιο.
Κατασκευάζεται το πρώτο δίκτυο ύδρευσης και το χωριό υδροδοτείται από το πηγάδι στο Προκαλίσι.
Το χωριό συνδέεται οδικώς με την Αθήνα με τέσσερα λεωφορεία.
Εγκαινιάζεται το Α΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων.
Ασφαλτοστρώνεται η Λεωφόρος Βασ. Παύλου.
11 Οκτωβρίου, ιδρύεται ο «Αναγκαστικός Αμπελουργικός Συνεταιρισμός Σπάτων» για την προώθηση της παραγωγής των σταφυλιών εισπράττοντας ποσοστό 3% επί της παραγωγής κάθε συνεταίρου.
Λειτουργεί το πρώτο ραδιογραμμόφωνο στο καφενείο του Διαγγελάκη.
22 Νοεμβρίου, εγκρίνεται το ρυμοτομικό σχέδιο των Σπάτων.
Κατασκευάζεται το κωδωνοστάσιο του Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Ιδρύεται ο Γεωργικός Προμηθευτικός Συνεταιρισμός Σπάτων.
Ονοματοδοτείται η πλατεία της εκκλησίας της Κοίμησης της Θεοτόκου σε «Πλατεία Ηρώων».
Ιδρύεται η «Φιλοδασική Ένωση Σπάτων» με Πρόεδρο τον Δημήτριο Μπέκα. Αρχίζει η αναδάσωση του λόφου Μπούρα.
Λειτουργεί παράρτημα του Γυμνασίου Κρωπίας στα Σπάτα.
Αναφορές ότι λειτουργεί Β’ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων επί της οδού Δημ. Σιδέρη.
Επίστρωση με πλάκες της πλατείας Ηρώων και μεταφορά του μνημείου των Ηρώων σ’ αυτήν (βρισκόταν στην πίσω πλευρά της Κοιμήσεως της Θεοτόκου).
23 Απριλίου, ιδρύεται η ποδοσφαιρική ομάδα Σπάτων με την 4463 /1947 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, με την ονομασία ΠΑΟ Αήττητος Σπάτων.
Εγκαθίσταται ο υποσταθμός ηλεκτροφωτισμού της POWER.
Καταστρέφεται ολοσχερώς ο αμπελώνας των Μεσογείων από φυλλοξήρα.
10 Μαρτίου, αναγνωρίζεται η Κοινότητα των Σπάτων ως Δήμος με (ΦΕΚ Α’ 65/1952) και Δήμαρχο τον τότε Κοινοτάρχη Κων. Σταύρου.
Ανοίγει ο πρώτος κινηματογράφος στα Σπάτα με το όνομα «REX».
Εκλέγεται ο πρώτος αιρετός Δήμαρχος Χρήστος Μπέκας.
Κατασκευάζεται η Πλατεία Ξενοφώντος, το δίκτυο υπονόμων ομβρίων υδάτων, γίνεται η διαπλάτυνση – ασφαλτόστρωση των οδών: Σπάτων – Λούτσας, Σπάτων – Παιανίας και Σπάτων – Πικερμίου (επί δημαρχίας Χρ. Μπέκα).
Λειτουργεί το πρώτο τηλέφωνο «ΔΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟΝ» με καμπίνα στο καφενείο του Ιωάν. Δημητρίου με αριθμό 813040
Λειτουργεί το Δημοτικό Στάδιο Σπάτων.
Λειτουργεί το νέο Β΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων επί της οδού Αθηνάς (στη σημερινή του θέση).
Ξεκινά η μηχανοκίνητη καλλιέργεια (τρακτέρ) και η αναμπέλωση του κάμπου.
Ιδρύεται ο Μορφωτικός Σύλλογος Σπάτων ο «ΞΕΝΟΦΩΝ», με πρόεδρο τον Απόστολο Σταύρου.
Ιδρύεται το εξατάξιο Γυμνάσιο Σπάτων (ΦΕΚ 255/15-6-1963).
Το χωριό συνδέεται στο δίκτυο ηλεκτροφωτισμού της ΔΕΗ.
15 Δεκεμβρίου, γίνεται η Σύσταση του Υποθηκοφυλακείου Σπάτων.
Λειτουργεί το αντλιοστάσιο στο «ΠΑΤΗΜΑ» και υδρεύεται το χωριό.
Επαναλειτουργεί ο Αμπελουργικός Συνεταιρισμός, που λόγω της φυλλοξήρας είχε παρακμάσει, με σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό και αποθηκευτικούς χώρους για μούστο και κρασί.
Ιδρύεται η Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής με έδρα τα Σπάτα και Μητροπολίτη τον κ. Αγαθόνικο Φιλιππότη.
Λειτουργεί το Λύκειο Σπάτων.
Ξεριζώνεται ο αμπελώνας και ο ελαιώνας των Μεσογείων για την κατασκευή του Νέου Αερολιμένα Αθηνών.
Το χωριό συνδέεται με το δίκτυο ύδρευσης της ΟΥΛΕΝ.
29 Μαρτίου, λειτουργεί το νέο διεθνές Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».
