Ημερομηνίες Σταθμοί
Αν είχαμε μια χρονομηχανή, θα ταξιδεύαμε πίσω στα Σπάτα των αρχών του 19ου αιώνα.
Ένα μικρό χωριουδάκι με λίγους αγρότες κατοίκους, με χαμηλά πέτρινα σπιτάκια, με λουλουδιασμένες αυλές και χωμάτινους δρόμους….
Σ’ αυτήν την ενότητα καταγράφουμε την πρόοδο του χωριού μας μέσα στο χρόνο με ημερομηνίες – σταθμούς που σηματοδότησαν την εξέλιξή του.
1800 – 1803
Εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων στο χωριό με πρώτα σόγια των Μπέκα, Παπαχρήστου, Κατσίκη, κ ά.
1830
Αναφορές για τον, πρώτο στο χωριό, κοιμητηριακό ναό του Αγίου Γεωργίου.
1840
Ιδρύεται ο Δήμος Κεκρωπίας και τα Σπάτα αποτελούν συνοικισμό του.
1848
Πρώτη ενορία του χωριού ο κοιμητηριακός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στη θέση του παλαιού ναού του Αγίου Γεωργίου.
1870
Ξεκίνησε η οικοδόμηση του Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
1877
Εγκαινιάζεται ο Ναός.
1891
Εκλέγεται Δήμαρχος Κρωπίας ο Σπαταναίος Μιχαήλ Παπαχρήστου.
1900-1910
Μεταφορά του κοιμητηρίου στη σημερινή του θέση.
1903
Ιδρύεται το Ειρηνοδικείο Κρωπίας (ΒΔ 6-8-Μάρτιος 1903) στο οποίο ανήκουν τα Σπάτα.
1907-1910
Λειτουργεί σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
1911
Συνδέεται το πρώτο και μοναδικό τηλέφωνο του χωριού στο σχολείο (στη θέση του σημερινού Δημαρχείου).
1911
Λειτουργεί σταθμός Χωροφυλακής.
1912
Αναγνωρίζονται τα Σπάτα ως κοινότητα με πρώτο κοινοτάρχη το Γεώργιο Γεώργα.
1920
Το χωριό υδροδοτείται από την πηγή του λόφου Μπούρα και το πηγάδι του Πούσι Γκέρε.
1921
Ιδρύεται ο Γεωργικός Συνεταιρισμός του «Αγρίου».
1923
Ψηφίζεται ο νόμος των εμφυτευτικών δικαιωμάτων και οι ακτήμονες καλλιεργητές των Σπάτων συγκροτούν το Σ.Α.Α.Κ. Βουρβά (Συνεταιρισμός Αποκατάστασης Ακτημόνων Καλλιεργητών) με σκοπό τη διανομή της μοναστηριακής γης.
1924-25
Ιδρύονται ο «Ελαιουργικός Συνεταιρισμός» (με τη μεγάλη αλωνιστική μηχανή) και ο Συνεταιρισμός Κοινής Χρήσεως Μηχανών (με τη μικρή αλωνιστική μηχανή, γνωστή σαν «Γρι-γρι»).
1925
Αρχίζει η χρήση σιδεράλετρου στο όργωμα των χωραφιών.
1925-28
Οικοδομείται το Α΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων.
1927
Ιδρύεται το «Μεταβατικό στα Σπάτα Πταισματοδικείο» (Π.Δ. 24-26/2/1927).
1928
Ιδρύεται η ιδιωτική «Ομόρρυθμη Εταιρεία Ηλεκτροφωτισμού Σπάτων» ΟΕΗΣ των Καλλιμάνη – Σουβαλιώτη.
1929
Λειτουργεί ημιγυμνάσιο.
1930
Κατασκευάζεται το πρώτο δίκτυο ύδρευσης και το χωριό υδροδοτείται από το πηγάδι στο Προκαλίσι.
1930
Το χωριό συνδέεται οδικώς με την Αθήνα με τέσσερα λεωφορεία.
1932
Εγκαινιάζεται το Α΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων.
1932-33
Ασφαλτοστρώνεται η Λεωφόρος Βασ. Παύλου.
1933
11 Οκτωβρίου, ιδρύεται ο «Αναγκαστικός Αμπελουργικός Συνεταιρισμός Σπάτων» για την προώθηση της παραγωγής των σταφυλιών εισπράττοντας ποσοστό 3% επί της παραγωγής κάθε συνεταίρου.
1933
Λειτουργεί το πρώτο ραδιογραμμόφωνο στο καφενείο του Διαγγελάκη.
1934
22 Νοεμβρίου, εγκρίνεται το ρυμοτομικό σχέδιο των Σπάτων.
1936
Κατασκευάζεται το κωδωνοστάσιο του Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
1936
Ιδρύεται ο Γεωργικός Προμηθευτικός Συνεταιρισμός Σπάτων.
1937
Ονοματοδοτείται η πλατεία της εκκλησίας της Κοίμησης της Θεοτόκου σε «Πλατεία Ηρώων».
1939
Ιδρύεται η «Φιλοδασική Ένωση Σπάτων» με Πρόεδρο τον Δημήτριο Μπέκα. Αρχίζει η αναδάσωση του λόφου Μπούρα.
1938-40
Αναφορές ότι λειτουργεί Β’ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων επί της οδού Δημ. Σιδέρη.
1946-47
Λειτουργεί παράρτημα του Γυμνασίου Κρωπίας στα Σπάτα.
1947
Επίστρωση με πλάκες της πλατείας Ηρώων και μεταφορά του μνημείου των Ηρώων σ’ αυτήν (βρισκόταν στην πίσω πλευρά της Κοιμήσεως της Θεοτόκου).
1947
23 Απριλίου, ιδρύεται η ποδοσφαιρική ομάδα Σπάτων με την 4463 /1947 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, με την ονομασία ΠΑΟ Αήττητος Σπάτων.
1950
Εγκαθίσταται ο υποσταθμός ηλεκτροφωτισμού της POWER.
1950-56
Καταστρέφεται ολοσχερώς ο αμπελώνας των Μεσογείων από φυλλοξήρα.
1952
10 Μαρτίου, αναγνωρίζεται η Κοινότητα των Σπάτων ως Δήμος με (ΦΕΚ Α’ 65/1952) και Δήμαρχο τον τότε Κοινοτάρχη Κων. Σταύρου.
1952
Ανοίγει ο πρώτος κινηματογράφος στα Σπάτα με το όνομα «REX».
1953
Εκλέγεται ο πρώτος αιρετός Δήμαρχος Χρήστος Μπέκας.
1953-56
Κατασκευάζεται η Πλατεία Ξενοφώντος, το δίκτυο υπονόμων ομβρίων υδάτων, γίνεται η διαπλάτυνση – ασφαλτόστρωση των οδών: Σπάτων – Λούτσας, Σπάτων – Παιανίας και Σπάτων – Πικερμίου (επί δημαρχίας Χρ. Μπέκα).
1954-55
Λειτουργεί το πρώτο τηλέφωνο «ΔΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟΝ» με καμπίνα στο καφενείο του Ιωάν. Δημητρίου με αριθμό 813040
1955-56
Λειτουργεί το Δημοτικό Στάδιο Σπάτων.
1956-57
Λειτουργεί το νέο Β΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων επί της οδού Αθηνάς (στη σημερινή του θέση).
1956-58
Ξεκινά η μηχανοκίνητη καλλιέργεια (τρακτέρ) και η αναμπέλωση του κάμπου.
1961
Ιδρύεται ο Μορφωτικός Σύλλογος Σπάτων ο «ΞΕΝΟΦΩΝ», με πρόεδρο τον Απόστολο Σταύρου.
1963
Ιδρύεται το εξατάξιο Γυμνάσιο Σπάτων (ΦΕΚ 255/15-6-1963).
1964
Το χωριό συνδέεται στο δίκτυο ηλεκτροφωτισμού της ΔΕΗ.
1965
15 Δεκεμβρίου, γίνεται η Σύσταση του Υποθηκοφυλακείου Σπάτων.
1965
Λειτουργεί το αντλιοστάσιο στο «ΠΑΤΗΜΑ» και υδρεύεται το χωριό.
1971
Επαναλειτουργεί ο Αμπελουργικός Συνεταιρισμός, που λόγω της φυλλοξήρας είχε παρακμάσει, με σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό και αποθηκευτικούς χώρους για μούστο και κρασί.
1974
Ιδρύεται η Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής με έδρα τα Σπάτα και Μητροπολίτη τον κ. Αγαθόνικο Φιλιππότη.
1976-77
Λειτουργεί το Λύκειο Σπάτων.
1981
Ξεριζώνεται ο αμπελώνας και ο ελαιώνας των Μεσογείων για την κατασκευή του Νέου Αερολιμένα Αθηνών.
1984
Το χωριό συνδέεται με το δίκτυο ύδρευσης της ΟΥΛΕΝ.
2001
29 Μαρτίου, λειτουργεί το νέο διεθνές Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».